Salom bahor :) : “apshu” :(

Bahorning tashrifi ko‘ngillarni quvontiradi, gullarning ifori, kurtaklarning ochilishi, guldan gulga quvnab yurgan kapalaklar odamning bahri dilini ochadi. Ammo, shunday go‘zalliklardan bahra olishga “allergiya” nomli “dushman” halaqit beradi. Fevralni boshlaridanoq meni o‘ylantirgan mavzu shu: Allergiyadan xalos bo‘lish. Chunki o‘ylashimcha har qanday darddan halos bo‘lishga intilish bu shukronalikning ko‘rinishi. Sizni bilmadimu, daraxtlarning gullashi bilan shu aksirish men bilan dugona bo‘lib oladi. Gullarning changlanish davridaku asti qo‘yavering. Avval ham allergiyadan qutulish haqida o‘ylagandimu ammo chora ko‘rmagandim hech. Bu yil chorani kitob o‘qib, allergiyani sabablari va kelib chiqishidan boshladim birinchi qadamni. Hozirgi kunda dunyoning 37 foiz aholisi allergiyadan azob chekadi.

Allergiya — kishi organizmida tashqaridan ta’sir qiluvchi allergenlik xususiyatiga ega bo‘lgan har xil yot moddalarga nisbatan paydo bo‘ladigan o‘ziga xos reaksiyadir. Allergiya immun sistemaning pastligi ya’ni immunodefitsit sababli kelib chiqadi.

Allergiya organizmga turli yo‘llar bilan, og‘iz, nafas yo‘llari, teri orqali va nasliy moyillik bilan kirib keladi. Allergiyaning kelib chiqishiga asosan allergenlar sabab bo‘ladi. Allergenlar allergiya keltirib chiqaruvchi genlar hisoblanib ular ikki xil bo‘ladi: ekzoallergenlar(turli xil bo‘yoqlar hidi, o‘simliklarning gul changlari, hayvon mo‘ynalari) hamda endoallergen(oziq-ovqat mahsulotlari:qovurilgan go‘sht, tuxum oqsili, baliq, shokolad, sitrus mevalari, dorilar antibiotiklar, zardoblar, sulfanilamidlar va b.sh.) lar.

Allergiya yuqumli kasallik degan tushuncha hozir juda ommalashgan. Ammo,  allergiya yuqumli emas. Allergiya asosan hayot davomida orttirib olinadi. Bunda yuqorida ta’kidlaganimizdek asosan immunitetning passiv holati  sabab bo‘ladi.

Allergiya nasldan naslga beriladigan xastalik hisoblanadi. Farzandlar allergiyaga moyillik bilan tug’uladilar,ko’p hollarda.

Bahorgi allergiya sabab nafas bo‘g‘ilishi,tomoq qirilishi, burun qichishishi va bitishi, aksirish, yo‘tal, ayniqsa, nafas olishi va chiqarishi og‘irlashadi, shamollashga o‘xshab ketadi. Yuqoridagi sabablardan ham ko‘rishimiz mumkinki, allergiya to‘laqonli hayot tarziga putur yetkazadi. Hayot go‘zalliklaridan bahra olishga halal beradi. Bundan tashqari, aytganimizdek nasldan naslga o‘tishi mumkin. Allergiyadan xalos bo‘lish uchun allergologlar turlicha tavsiyalarni berishadi. Men sizga hayotda qo‘llanilgan, o‘z effektiga ega bo‘lgan allergiyadan xalos bo‘lish choralari haqida maslahat bermoqchiman. Roppa rosa bir oy davomida qilgan parhezim va allergiyaga qarshi kurashim beiz ketmadi. Bugun ataydan, gullagan daraxtlarning taglaridan piyoda yurdim, oduvanchik pufladim, momoqaymoqning “par”lari uchib yurgan joylardan kezdim. Ishonasizmi, g’inq etmadim)) Yo‘talmadim ham, aksirmadim ham. Faqat burnim baribir sal pal bitdi. L

Ushbu natija ham yaxshi natija men sizga aytsam, bunga erishish uchun kun tartibim va taomnomamga e’tiborimni qaratdim.

Buning uchun eng avvalo immunitetni oshirish talab qilinadi. Keksalarimiz ayni bahorni “ilik uzdi payt” deyishadi. Bu bejizga emas. Bahorda immunitet pasayadi. Shu sababdan immunitetim zo‘r ishlayabdi deganlar ham bahorda ba’zam kasalliklarga taslim bo‘ladilar. Immunitetni oshirish uchun vitaminga boy mahsulotlar jumladan Sut, Qatiq, Olma, Sabzi, Piyoz va sarimsoq piyozi
Sedana yog'i (kuniga 1 choy qoshiq), Turshak, olma qoqisi va ularning damlamalarini istemol qilishni tavsiya qilinadi. Eslatib o‘taman ushbu immunitet oshirish usuli faqat allergiya bilan og’rigan bemorlar uchun. Keyin, men sedana yog’ini ikki kunda bir 0,5 choy qoshiq icholdim. Sedana yog’ida o‘limdan boshqa hamma narsani da’vosi bor deyishadi. Sedana yog’ini ovqatdan 10 minut oldin 10 kun davomida iching.   

Allergiyadan xalos bo‘lish uchun bir muddat parhez qilish talab qilinadi. Ushbu parhez asosan allergic reaksiyalarni kamaytirish uchun qilinadi. Parhez uchun sitrus mevalar, yong‘oqlar yeryong‘oq, bodom, xandon pista, yangi va tuzlangan, ikra, konservalar, parranda go‘shti, shokolad va uning turlari, o‘ksus, qalampir, mayonez, xren, tomat, baqlajon, qo‘ziqorin va tuxum, qaynatilmagan sut, dukkakli mahsulotlar, alkogol va alkogolli, rangli ot go‘shti va uning mahsulotlari, qizil rangli mahsulotlar, qizil lavlagi, qizil olcha va hokazolar taomnomadan olib tashlanadi.

Nafas yo‘llari bilan bog’liq allergiyalar juda xavfli bo‘lib, allergik xastalik bilan og‘rigan bemor o‘z vaqtida davolanmasa, bronxial astmaga aylanib ketishi mumkin. Burun bitgach, odam to‘liq nafas ololmaydi, kislorod yetishmasligi natijasida boshda ham og‘riq boshlanadi. Kislorod yetishmovchiligi ko'plab kasalliklarni keltirib chiqaradi.

Agar sizda allergiya yangi boshlangan bo‘lsa, yuqorida taqiqlangan mahsulotlarni bir oy umuman iste’mol qilmang. Ertalab uyg’ongandan kamida 100 ml suv iching va mumkin bo‘lgan mahsulotlar bilan 15 minutdan keyin nonushta qilasiz, tushlik ham xuddi shu tarzda olib borilishi kerak. Kechqurun uxlashdan oldin ham suv yoki qatiq ichish tavsiya qilinadi. Nafas yo‘llari bilan bog’liq bir qancha mashqlar olib borilishi tavsiya qilinadi. Ertalab yugurish. Yugurganda hansirab qoladigan darajada emas. Sport to‘g‘ri ovqatlanish bilan birga olib borilmasa, foydasi sezilmaydi. Kuniga 4-5 marotaba toza suv bilan burunni va tomoq yo‘llarini chayish kerak. Ertalab va kechqurun chuqur nafas olib chiqarish mashqlarini qilish tavsiya qilinadi. 

"Siz bizga sog'lom keraksiz" deydiyu bir reklamada, shunga o'xshash -  biz hammaga sog'lom kerakmiz, avvalo o'zimizga :). Berilgan omonatni o'zimiz ehtiyot qilaylik.