Friday 28 November 2014

Ота ким?!

"    
     

Профессор ўзи лекция қилаётган магистрларга
“Ота ким!?”,~ деган саволни ташлади.
Жавоблар турлича бўлди. Ҳар кимнинг жавобидан ўз отасига бўлган муомаласи билиб олинар эди. Жавобларнинг ичида жуда чиройлилари ҳам,
жуда оддийлари ҳам бор эди...

        Лекин профессорнинг ёдида сақланиб қолган ва унга қаттиқ таъсир қилгани қуйидаги жавоб эди;

       "Ота... Сен унинг туфлисини киясан. Аммо туфли катта, оёғинг эса кичик бўлгани учун ўзингни эплай олмай йиқилиб тушасан. Сен унинг кўзойнагини тақасан ва кўзойнакнинг сенга анча катта эканлигини ҳис этасан. Сен ундан машинасининг калитини сўрайсан. Ўзингни отанг ўрнида тасаввур қилиб, машинани бошқармоқчи бўласан. Хаёлингга бир нарса келиб, отангга телефон қиласан. У ўз иши билан банд бўлса-да, сен билан гаплашади. Уйга қайтгач, сени бағрига босиб, меҳр билан қучиб, юз-кўзларингдан ўпади... Бироқ сен билмайсан, ўша куни раҳбари уни койиган, танбеҳ берган бўлиши ёки шериги дилини оғритган бўлиши ёхуд сизларнинг нафақангиз унга бироз оғирлик қилган бўлиши мумкин. У ишдан келган заҳоти сен астагина: “Отажон, менга пул беринг, қанд оламан” дейсан. У эса: “Қўзичоғим, эртага ишдан қайтишда ўзим олиб келаман” деб жавоб беради. Эртаси куни ишхонада тинимсиз ишлагани, иссиқда толиққани, турли одамлар билан муомала қилавериб ҳолдан тойгани учун сенинг талабингни унутиб, ишдан чарчаб келади.
Сен ундан:
“Отажон, қанд олиб келдингизми?!” деб сўрайсан. Шунда у чарчаганини ҳам унутиб,
сенга қанд олиб келиш учун қалби қўри билан кўчага отланади...

БУГУН ЭСА....

 Туфлиси эскиргани учун киймайсан. Унинг кийимларини, фикрларини, машинасини эскиргани учун, модадан қолгани учун ерга урасан. Ахир сен
ўртоқларингга зўр машина билан мақтанишинг керак-ку! Унинг машинаси эса мақтанишингга арзимайди. Унинг гаплари ҳам сенга ёқмайди. Унинг қалтироқ қўллари билан қилган ҳаракатларидан жирканасан...Агар уйингга оғайниларинг меҳмонга келса, отангнинг борлиги сенга малол келади. Ишқилиб
оғайниларимнинг кўзи отамга тушиб қолмасинда деган ҳадик билан ўтирасан. Кеч  қолсанг, хавотир олиб, сенга қўнғироқ қилади. Отангнинг бу иши сенга сени безовта қилаётгандек, халал бераётгандек, ҳоли- жонингга қўймаётгандек туюлади. Агар у сенга қайта-қайта телефон қилса, телефон гўшагини кўтармай ҳам қўяверасан. Уйга жуда кеч қайтганингда, ҳаётда масъулиятли бўлишинг учун у сени койиса (зеро, у ҳалиям сени тарбия қилишда давом этмоқда, ўз масъулиятини ҳис этмоқда, чунки, у сенга жавобгар шахсдир. Ҳар бир жавобгар шахс эса ўз қўл остидагиларга масъулдир), сен унга овозингни кўтарасан, сўзларинг билан уни қийин аҳволга солиб қўясан. У эса индамайди. Йўқ, сендан қўрққанидан эмас, сенинг муомалангдан ҳайрон бўлганидан, сендан бу оҳангдаги жавобни кутмаганидан жим бўлиб қолади. Кеча йигитлик чоғларида сени елкасига кўтариб юрар эди. Бугун эса сен ундан жуда ҳам “баланд” бўлиб кетдинг. Кеча сен зўрға-зўрға гапирар, ҳарфларда хато қилардинг...

Буган эса сени ҳеч ким жим қила олмайди, гапиришдан тўхтата олмайди. Ўша кунларни унутдингми ёки ўзингни унутганга соляпсанми?! Сенга ҳар қанча
қўполлик қилса ҳам, сени ҳар қанча ҳоли- жонингга қўймаса ҳам, сени ҳар қанча койиса ҳам, сен индамай тур! Ахир у сени отанг!!! Сени гўдаклигингда, ғўрлигингда, ҳеч нарсани билмайдиган пайтингда бағрида кўтариб юрганидек,энди сен ҳам уни касаллигида, қарилигида кўтариб юр! Унга қўлингдан келган
барча яхшилигингни қил! Сендан бошқалар ўтиб кетган оталарини қайта кўриш илинжида, отамни яна кўрармикинман деган орзуда яшамоқдалар. Мендан “Кимни яхши кўрасан?” деб сўрашди. Уларга шундай деб жавоб
бердим:

“Менинг туғилишимни тўққиз ой кутган, туғилганимда дунёларга сиғмай, мени катта ҳурсандчилик билан кутиб олган, қариб, касал бўлиб ётиб қолгунича мени тарбия қилган инсонни яхши кўраман. У шундай инсонки, унга
бўлган муҳаббатим қалбимда абадий яшайди. Барча одамлардан узр сўраб шуни
айтмоқчиманки, ҳеч ким отамга ўхшамайди”. 

        P.S: Ушбу ёзилганлар кўчирилди. Афсуски муаллифини билмайман, Ўқиб таъсирландим. Сизга ҳам илиндим. 

Tuesday 25 November 2014

Qadarimga roziman...






Aslida ushbu yozilayotganlarini tvit shaklida yozmoqchi edim. Uzilib uzilib yozilsa hozirgidek ishtiyoq bilan yoza olmasam kerak deb o’ylab blogpost yozib qo’ya qoldim.
Men umrimning har lahzasi mo’jiza ekanligini his qilganman. Kasbim tufayli esa anglaganman. Ammo bugun shunday mo’jizalardan biri ro’y berdikiiii…
Opam(amakimning qizi)ning 3 ta qizi bor. Shahrizoda, Beg’ubor, Kumushbibi… Muhammad Ibrohim ismli farzandlari esa chaqaloqligida vafot etgan. Opam judayam o’g’il farzandli bo’lishni xohlar edilar.
Bahorda Toshkentga keldilar. Homilador ekanlar. Jinsini aniqlatmoqchi ekanlar. Yakkabog’da, Shahrisabzda ham qiz deyishganini aytdilar. Agar Toshkentda apparatda ham qiz deyishsa abort qildirmoqchi ekanliklarini aytdilar.  Opamga tikilib qoldim, chunki men bilgan opamni bu ish qo’lidan kelishiga ishonmasdim.
Ertasiga opam bilan shifoxonaga bordim. Vrach qizaloq deb tashxis qo’ydi.  Opam xafa bo’lganday bo’ldilar. Opamni tanimasdim. Bira to’la abort qildirish uchun boshqa vrach oldiga kirdilar. Man kutib turadigan bo’ldim. Chamasi 15 minutlardan keyin opam ko’zlarida yosh bilan qaytib chiqdilar va:
“Men qotillik qila olmayman, yurakchasi duk duk etib turgan odamchani o’ldira olmayman. Men bu qadar yovuz emasman. Qiz bo’lsa ham mayli Taqdirimga roziman” Dedilar… Opamni tanidim! Bu mening opam edi, o’zim bilgan ko’ngilchanim!
Oylar shiddat bilan o’tdi. Opam Xudodan sog’lom farzand so’rardilar. 9-oyda ham UZI ga tushishga to’g’ri keldi. Vrach qizaloqcha debdilar yana. Opam xafa bo’ladilar deb opamning onalari ovutishga uringanlarida : “Avval ham shunaqa deyishgan xafa emasman, qadarimga roziman” debdilar. Pochcham esa, buvim(amakimning ayolini buvi deyman)ga “Qadariga rozi b’lgan ayoldan men ham roziman, siz bizdan havotir olmang” debdilar…
Bugun ertalab ayam telefon qildilar, ovozlarida titroq… Opam o’g’il farzandli bo’libdilar… Yig’lab yubordim…Lol edim yana bir mo’jizadan… Oh… Qanday mo’jiza bu a?! Qanday karomatu rahmat bo’ldi bu…
Opamga telefon qilsam xursandlikdan faqat “shukr. Shukr” deydilar.

Bunaqa hikoyalarni ko’p o’qigandim, eshitgandim. Ammo hayotimda birinchi marta guvoh bo’lyabman. Ha, Sabr va shukr iymonning ustunlari…Har nafasimiz  mo’jiza… 

Thursday 6 November 2014

Tirik murda...


6.11.2014.
Na darsga va na laboratoriyaga bora oldim bugun.
Havo Betxovenni eshitib dodlab yig’lasa bo’ladigan havo.
Jun Sang Yujinni olib boradiyu: “Yig’lab ol, bu yerda seni hech kim eshitmaydi” deb. Xop, dardingizni hech kimga aytmasdan, yig’laganingizni hech kimga ko’rsatmasdan dodlamoqchimisiz? Maslahatim,  Chorsu tarafdan Navoiy ko’chaga o’tishda most borku, o’shani usti eng eng qulay, mashinalar shovqinidan hech kim hech narsani eshitmaydi. Ham manzara wonderful. Maftuna aytganlaridek o’sha most’dan pastlab ketgan oq betonni ustiga yurish istagi tug’ilib qolsa bu istakni darrov quving, chunki qancha g’am, qancha alam bo’lmasin hali yashash kerak: farzlar, burchlar, baxt uchun. Hali jannatni hidini hidlaydiganlar safidan bo’lmay turib o’lishni kim ham xohlaydi deysiz. Hayot sinovlardan iborat muddat! Eyyy. Nimala deyabmana?! Aslida, tiriklay ko’milganlar mavzusida yozmoqchi edimkuu…
Biz har qadamda turfa odamlarga duch kelamiz, turlicha munosabatda bo’lamiz. Qaysidir kuni, adashmasam Yakshanbada edi, “Yoshlar” telekanalida “Bir qadam” degan ko’rsatuv qo’yilayotgan ekan. Nomi yoqdi manga. Haqiqatda, bir qadamni o’ylab bosmaslik qanchalik odamlarni dillariga bitmas yaralarni soladi. Shunday qadamlar bo’ladiki bu qadam odamlarning hayotini o’zgartirib yuboradi, ruhini, orzu umidlarini sindirib qo’yadi. Irodali odamlar albatta bu ko’yga tushmaydi. Lekin ming marotaba kuchli bo’ling, irodangizni hech kim bukolmaydi deb o’ylang, ammooo bittagina dilingizga yaqin deb bilgan odamingiz sizni bir lahzada sindirib qo’yishi mumkin. Ko’zlarda quvonchini qayta yonmaydigan qilib qo’yishi mumkin. .Ana o’sha sindirganning o’rnida ham, sindirilganning o’rnida ham bo’lishingiz mumkin.   Biz esa beparvomiz, dillarni og’ritib qo’yib “Yashab ketadi, o’lmaydi” deb vijdonimizni ovutamiz. Biz o’zimizcha adolatlimiz. Kutish yoqmaydiyu soatlab kuttiramiz.  Adolat so’zini million marta aytamizu, amalimizda zig’ircha ko’rinmaydiya?! Biz o’zimizcha, haqiqatgo’ymiz, faqat bu haqiqat niqoblarning ustida xolos. Yo’lda ketayotgan gadoylarga rahmimiz keladiku, yaqinlarimizga bir og’iz shirin so’zimizni ayaymiz. Uf tortib qalblarini og’ritamiz. Kuniga , xaftasiga bir marta xabar olmaymiz?! Hay, Odamizod, bu dunyo qaytar dunyo, siz xabar olmayotganingiz kabi, bir kun kelib sizdan ham xabar olishmay qolishsa chidarmikinsiz?! Yoki dillar shu qadar qotib ketganmi?! To’g’ri, hammanii hurmatini joy joyiga qo’yib qo’yamiz, ammo, lekin biroq mana shu hurmatni orqasida mehr ham undirsak qanday go’zal bo’ladi. Qalb bilan til bir emas ekan sukut saqlang. Niqoblarni yechaylik yaxshilar. Yonimizdagilarga o’zimizdan ortiq bo’lib ko’rinmaylik. Atrofimizdagi odamlarni yaxshi ko’raylik, ishonaylik, dardlarini tinglaylik. Malham bo’laylik ularga. Hech bo’lmaganda, jim bo’lib ularga ozor yetkazmaylik. Yuzlaridagi nurni so’nib qolishiga sabab bo’lmaylik. Bu qadaaarr beparvo bo’lmaylik, bu qadar o’zimizni yaxshi ko’rmaylik… Hayotda o’zimizdan ortiq yaxshi ko’rgan odamlarimiz ham bo’lsin. Onamizni bizga qilayotgan mehribonliklari, shirin shirin ovqatlari uchun emas, shuunchakiii ta’masiz mehr bilan yaxshi ko’raylik, Otalarimiz ham biz ularni pullari, moddiy ta’minlaganliklari uchun emas, qalbimizga solingan muhabbat bilan sevishimizni his qilsinlar. Do’stijonimiz bo’lsinki, ularni manfaatlar uchun emas, shunchaki borliklari uchungina mehr qo’yaylik. Ayolingiz faqat farzandlaringizni onasi sifatida emas, Haqdan inoyat bo’lgan mehr bilan ardoqlashingizni anglasinlar. Hayotimizni osonlashtiraylik. Oddiy, samimiy yaxshi ko’raylik, Ta’masiz mehr qo’yaylik va uni bildiraylik, zotan sunnatlarda yozilgan bu.  Bizni yaqin olgan odamlarni sindirmaylik. Qalblarida qora dog’ qoldirmaylik. Beg’ubor, pok tuyg’ularini, umidlarini o’ldirmaylik.  Kelajaklariga daxl qilmaylik. Bu faqatgina bitta narsani talab qiladi, niqobsiz yashash va o’sha bir qadamni bilib tashlash. Yana, o’zingiz ishonmagan narsaga o’zgani ishontirmang. O’sha bir qadam tufayli, butun bitta umrni xarob qilib qo’yishimiz mumkin. Qaytmas balki, balki rozi bo’lib ham ketar o’sha dilini og’ritganlarimiz ammooo…uning hayotidagi quvonchlarini o’g’irlab qo’yib turib qanday qilib o’zimiz ko’zimizda quvonch ko’ra olamiz?!  Qanday qilib, bemalol uxlay olamiz, qanday vijdon bilan ularni azoblanishini tomohsa qilamiz?! Boshliqlarimizga yoki g’irt begonlarga ming tavoze bilan turlanamizkuu, atrofimizdagi bizni jonidan ortiq yaxshi ko’rganlarimizga ozor beramiz. Oddiygina, “jim tur”, “bor”, “ko’p gapirma” deb gapirganimiz ham aslida jarohatlarga sabab ekanligini, faqat boshimizga tushsagina bilamiz. Bu so’zlarni ukamizga, singlimizga aytamiz a?! Ularda og’riydigan qalb yo’qmi. Yana bemehr deb dod solamiz olamga. Avval o’zimizni isloh qilaylik. Bir qadamimiz tufayli boshqalar jarohatlanib qolmasin. O’zi kamgina yashaymizkuu. Boring ana yuz yil yashaylik, lekin yuz yill nima bo’pti tarixni oldida. Hammamiz bir birimizga omonatmiz, erta ko’ramizmi yo’qmi bir birimizni, yaralamaylik odamlarni. Hozir yonimizdagilarni avaylaylik. Odamlarni qalbidagi odamlarga ishonchni o’lishiga biz sabab bo’lib qolmaylik. Jarohatlar yetkazmasdan, malham bo’laylik... Odamlarni tirik murda qilib qo’ymaylik. Eng dahshatlisi mana shu! Yashaydi, nafas oladi, kuladi. Yashaganida halovat yo’q. Nafasida armon hidi ufuradi. Kuladi kulgusida baxt yo’q. Umidini yo’q qilib qo’ymaylik odamlarni. Tiriklay ko’milganlardan ham tirik murda bo’lib yashab qolishdan panoh so’raylik. Bir birimizni ardoqlaylik.
Gaplarim ag’dar to’ntar bo’b ketdi-ya?!
Eyy xullasda. 
Behzod Fazliddinni quyidagi she'ri kechadan buyon tilimda aylanadi:
Meni tushunmadi tushunganlarim... 
Ularni tingladim, o'zimni tiydim. 
Ishonmay qiynadi ishonganlarim, 
Mitti ozorlarini kechirdim qo'ydim... 
Har xasga berkitdim quloqlarimni, 
Haqgo'y ko'zlarimni atadim g'anim. 
Shamoli o'chirdi chiroqlarimni, 
Mendan kechib ketdi kechmaganlarim. . .


P.S: Ensangiz qotsa o’qimang. O’yladim. His qildim. Yozdim.

BDT.